ساختار پمپ های دوزینگ: محرکه عموماً محرکه این پمپ ها یک الکتروموتور جریان متناوب AC دور ثابت می باشد. در بعضی موارد ممکن است الکتروموتورهاي دور متغیرویا اینورتر دار نیز مورد استفاده قرار گیرد. مکانیزم حرکت مکانیزم حرکت بگونه اي است که حرکت دورانی الکتروموتور به حرکت رفت و برگشتی تبدیل می گردد. پمپ هایی که در صنایع مورد استفاده قرار می گیرد، اجزا مکانیزم حرکتی آنها درون روغن قرار می گیرد تا عملکرد مداوم سیستم تضمین گردد. تنظیم دبی (خروجی تزریق) دبی پمپ با تغییر طول موثر کورس و یا تغییر سرعت کورس تنظیم می گردد. بیشتر دوزینگ پمپ ها از یک پیچ میکرومتر یا چیزي شبیه آن براي تنظیم دبی استفاده می کنند در این حالت عملگر با سیگنالی که از سیستم دریافت می کند، دبی را به صورت اتوماتیک ازصفر تا صد در صد تنظیم می کند. گذرگاه سیال طراحی گذرگاه سیال و متریال آن با توجه به سرویس کاري پمپ و خصوصیات سیال مشخص می شود. مواردي همچون دما، دبی، ویسکوزیته، خورندگی سیال و فاکتورهاي دیگری که در سیستم طراحی شده است. محدوده دبی و فشار ماکزیمم دبی هر پمپ با توجه به نسبت گیربکس، قطر پیستون و دور الکتروموتور تعیین می شود. معمولاً در محدوده دقیق 1 لیتر بر ساعت شروع می شود وتا 15000 لیتر در ساعت ادامه می یابد.فشار کاری با توجه به نیاز کار از1 بار تا2000 بار متغیر است. تجهیزات جانبی دوزینگ پمپ: انتخاب صحیح تجهیزات جانبی نقش مهمی در عملکرد مناسب پمپ‌های دوزینگ دارد. شیرهای اطمینان برای محافظت از سیستم هنگام افزایش فشار بیش از حد مجاز. شیرهای Back Pressure زمانی که اختلاف فشار رانش و مکش کمتر از ۵/۱ بار باشد، استفاده می‌شود. دمپرهای پالس جریان Pulsation Dampeners پمپ‌های مترینگ از نوع جابجایی مثبت هستند و حرکت رفت و برگشتی سبب ایجاد جریان خروجی به صورت پالسی می‌شود. دمپرها یا تعدیل کننده ها پالس‌ها را از بین برده و جریان خروجی را به حالت خطی و ثابت نزدیک می‌کنند. صافی ها صافی‌ها در ورودی پمپ قرار می‌گیرند و از ورود ذرات و اجسام ریز به پمپ وسوپاپ ها جلوگیری می کند. دوزینگ پمپ های تزریق: در پمپ های تزریق پارامترهای مهمی مورد بررسی قرار می گیرند که دبی و فشار پمپ تزریق از جمله آن پارامترها است پمپهای تزریق سطح وسیعی از دبی را دارا می باشند که از یک لیتر در ساعت آغاز می گردد و تا ۵۰۰۰ لیتر در ساعت ادامه دارد، این سطح گستردگی در رابطه با فشار، از یک بار فشار تا ۱۰۰۰ بار فشار ادامه می یابد. بر اساس کاتالوگ شرکتها، پمپ های تزریق تا دمای ۱۰۰ درجه سانتی گراد را تحمل می کنند. دوزینگ پمپ و صنایع شیمیایی: دوزینگ پمپ ها از مهم ترین و کاراترین پمپ‌ ها در صنعت هستند که در صنعت مورد استفاده قرار می گیرند، که می تواند مقدار مشخصی از انواع مواد شیمیایی (شامل اسیدها، سیالات خورنده و یا مایعات ویسکوز و اسلاری) را در محل مورد نیاز پمپاژ نماید. انواع دوزینگ پمپ ها : دوزینگ پمپ ها توانایی انتقال سیال وغیر سیال را دارند دوزینگ پمپ پودر و گرانول دوزینگ پمپ انواع مایعات و مواد شیمیایی موارد استفاده از پمپ های دوزینگ هنگامی که دبی سیستم کمی پایین باشد هنگامی که فشار سیستم کمی بالا باشد هنگامی که مقدار دقیقی از سیال باید پمپاژ شود هنگامی که پمپاژ سیال با استفاده از رایانه، میکروپروسورها، کنترل کنند DCS ،PLC و یا شیرهای تناسبی کنترل شود هنگامی که نیاز به انتقال سیالات خورنده و مواد آتش زا داشته باشد هنگامی که نیاز به تزریق سیالات، ویسکوز و اسلاری ها داریم ساختمان دوزینگ پمپ ها: قطعات تشکیل دهنده دوزینگ پمپ ها با توجه به مدل پیستونی، دیافراگمی یا پریستالیتیک متفاوت است مهم ترین اجزای دوزینگ پمپ های پیستونی میل لنگ – سیلندر – پیستون – آب بند – شیر ورودی – شیر خروجی مهم ترین اجزای دوزینگ پمپ های دیافراگمی محفظه – دیافراگم – پلانجر – میل لنگ یا هوای فشرده یا بخار فشرده – شیر¬های ورودی – شیر¬های خروجی مهمترین اجزای مدل پریستالیتیک غلتک – روتور – لوله انعطاف پذیر کاربرد دوزینگ پمپ در صنعت آب و فاضلاب: جهت جلوگیری از خوردگی در سیستم تصفیه خانه، بویلر ها و دیگ های بخار و پمپاژسیال جهت تنظیم PH 1 - موارد مصرف گوناگونی دارد جهت گند زدایی آب درون خطوط لوله ها از هیپوکلرید سدیم (Naocl) 2 - آب ژوال یا وایتکس موارد مصرف زیادی دارد جهت انعقاد در سیستم تصفیه از آلومینیم سولفات (Aluminum Sulfate) هیدروکسید سولفات آلومینیوم کلرید مورد مصرف قرار می گیرد مورد استفاده قرار می گیرد (Antiscalant) سیستم RO3 - از آنتی اسکالنت جهت جلوگیری از رسوب در اسید ها و قلیایی ها مورد استفاده قرار می گیرد PH جهت کنترل جهت ازبین بردن منگنز و آهن در سیستم تصفیه از پرمنگنات پتاسیم مورد مصرف دارد جهت گرفتن سختی آب از پلی فسفات موارد استفاده دارد جهت از بین بردن اکسیژن محلول در آب از بیو سولفات سدیم مورداستفاده قرار می گیرد جهت جذب سیانید و مواد فلزی محلول در آب و تنظیم PH از جوش شیرین یا سود سوز آور، کاستینک (هیدروکسید استفاده می شود. نکات مهم راهنمای نصب دوزینگ پمپ: ۱- همواره فشار کاری پمپ باید از فشار محل تزریق به میزان حداقل %۱۰ بیشتر باشد. ۲- نصب Foot Valve در مخزن و Injection Valve در نقطه تزریق الزامی است. ۳- عمل هواگیری اولیه حتما باید در مرحله اول انجام شود. ۴- نصب در جای مناسب (از نظر ارتفاع، شاسی محکم، جلوگیری از خیس شدن، نصب با ۴ عدد پیچ و مهره) ۵- تنظیم صحیح طول ضربه به آرامی و در حالتی که پمپ روشن است باید انجام شود. ۶- تنظیم تعداد ضربه (در مورد پمپ‌های کنترلی) به آرامی و با دقت انجام شود. ۷- کشیدن سوپاپ روغن فقط یک بار در اولین مرتبه نصب (در مورد دستگاه هایی که جعبه دنده دارند) ۸- شیر مکش و تخلیه روی کاسه هد را باز نکنید مگر برای تعویض. ۹- نصب صحیح شیر مکش و تخلیه روی کاسه هد با توجه به جهت علامت پیکان. ۱۰- توجه به جهت صحیح گردش پروانه خنک کننده الکتروموتور (در پمپ های موتوری) ۱۱- هنگام خاموش کردن پمپ برای مدت طولانی، حتماً مسیر مکش و اتصالات پمپ شستشو شود. ۱۲- برای الکتروموتورهای تک فاز و سه فاز از منبع تغذیه مناسب استفاده شود. ۱۳- همواره پمپ را هنگامی که روشن است تنظیم کنید. ۱۴- از نوار تفلون برای آب بندی اتصالات پلاستیکی استفاده نکنید. برای این کار از اورینگ یا واشر مناسب استفاده نمائید. ۱۵- به دلیل حساس بودن اغلب فرآیندهای دوزینگ برای جلوگیری از اختلال در آن پیشنهاد می شود قبل از توقف پمپ لوازم یدکی آن تهیه و نگهداری شود. برای کسب اطلاعات بیشتر، دفترچه راهنمای پمپ را مطالعه کنید. تجهیزات جانبی دوزینگ پمپ ها: عملکرد صحیح سیستم پمپهای دوزینگ وابسته به انتخاب صحیح تجهیزات جانبی می باشد. در زیر به متداولترین تجهیزات جانبی این پمپ ها اشاره می شود. شیرهای ایمنی Safety Relief Valves :بیشتر سیستم های لوله کشی نیازمند شیرهای ایمنی برای محافظت از لوله ها در هنگام افزایش فشار غیر مجاز می باشد. اگرچه پمپ های دوزینگ شیر ایمنی برای محافظت از خود دارند، اما جهت محافظت لوله ها، کماکان نیاز به شیر ایمنی وجود دارد. شیرهای Back Pressure :از آنجا که پمپ های مترینگ باید دوز صحیحی از سیال را پمپاژ نمایند، در حالاتی که اختلاف فشار خط رانش و مکش کمتر از5/1 بار باشد، استفاده از این شیر توصیه می شود. این شیر باعث می شود دبی ناخواسته از پمپ به خاطر فشار کم خط رانش جریان نیابد. تعدیل کننده های پالس جریان Pulsation Dampeners :حرکت رفت و برگشتی پمپ های دوزینگ سبب می شود جریان خروجی به صورت پالسی باشد. این تعدیل کننده ها تا 90 درصد پالس را از بین می برند. معمولاً این دستگاه تا فشار 60 بار تولید می شود . ستون کالیبراسیون :اگرچه هنگامی که پمپی از کارخانه سازنده خریداری می شود، مشخصه های دبی و فشار آن قبلاً کالیبره می شود. اما هر چند وقت یکبار نیاز است پمپ در حال کار مجدداً تست و کالیبر گردد تا اطمینان حاصل شود دبی مورد نظر تأمین می شود صافی ها :شیرهای یکطرفه پمپ های مترینگ باید از ورود ذرات و خرده ریزها توسط نصب صافی، محافظت شود. وقتی اسید سولفوریک غلیظ پمپاژ می کنید، تله لجن Sludge trap می بایست استفاده شود تا ذرات آلوده را به دام اندازد و محلول تمیز تحویل دهد. ویژگی های دوزینگ پمپ ها: 1. زمانی که دبی پایین باشد. 2. زمانی که فشار سیستم بالا باشد. 3. زمانی که مقدار مشخصی از سیال باید پمپاژ شود. 4. زمانی که پمپاژ سیال با استفاده از رایانه، میکروپروسور¬ها، DCS ، PLC و یا شیر¬های تناسبی کنترل شود. 5. زمانی که نیاز به انتقال مایعات خورنده و مواد آتش زا داشته باشد. 6. زمانی که نیاز به تزریق سیالات، ویسکوز و اسلاری ها داریم. دوزینگ پمپ‌ها از مهم ترین و کاراترین پمپ‌ هایی هستند که در صنعت مورد استفاده قرار می گیرند، که می تواند مقدار مشخصی از انواع مواد شیمیایی (شامل اسیدها، سیالات خورنده و یا مایعات ویسکوز و اسلاری) را در محل مورد نیاز پمپاژ نماید از این رو آن را دوزینگ پمپ یا میترینگ پمپ (metering pump) می نامند. پمپاژ در این پمپ ها به صورت دستی و اتوماتیک، و با توجه به مقدار فشار سیستم قابل تنظیم می باشد. دوزینگ پمپ ها در انواع پیستونی، دیافراگمی و پریستالیتیک موجود هستند. کاربرد دوزینگ پمپ در صنعت آب و فاضلاب  برای جلوگیری از خوردگی در سیستم تصفیه خانه، آب وارد بویلر ها و دیگ های بخار شده و پمپاژ مواد برای تنظیم PH صورت می گیرد.  برای گند زدایی آب درون خطوط لوله ها از هیپوکلرید سدیم (Naocl) آب ژوال یا وایتکس مورد استفاده قرار می گیرد.  برای انعقاد در سیستم تصفیه از آلومینیم سولفات (Aluminum Sulfate)، هیدروکسید سولفات آلومینیوم کلرید مورد استفاده قرار می گیرد.  برای جلوگیری از رسوب در سیستم RO، از آنتی اسکالنت (Antiscalant) استفاده می شود.  برای کنترل PH، اسید ها و قلیایی ها مورد استفاده قرار می گیرد.  برای ازبین بردن منگنز و آهن در سیستم تصفیه از پرمنگنات پتاسیم استفاده می شود.  برای گرفتن سختی آب از پلی فسفات استفاده می شود.  برای از بین بردن اکسیژن محلول در آب از بیو سولفات سدیم استفاده می شود.  جهت جذب سیانید و مواد فلزی محلول در آب و تنظیم PH، از جوش شیرین یا سود سوز آور، کاستینک هیدروکسید سدیم Castic or Naohاستفاده می شود. کاربرد دوزینگ پمپ ها در صنایع شیمیایی و پتروشیمی  برای تنظیم PH یا پلیمریزاسیون، از تزریق انواع اسید ها، سولفوریک، نیتریک و مورد استفاده قرار می گیرد.  برای تزریق رنگ (Dyes & Paints) به بنزین مورد استفاده قرار می گیرد.  برای تزریق Anti Knock و الکل به بنزین مورد استفاده قرار می گیرد. چگونگی تقسیم بندی دوزینگ پمپ ها: به طور کلی تقسیم بندی زیر برای انواع پمپ های دوزینگ انجام شده است: تعریف کامل و جامع دوزینگ پمپ (مترینگ پمپ ) چیست؟ انواع دوزینگ پمپ ها و انواع استانداردهای دوزینگ پمپ چیست؟ بهترین نوع دوزینگ پمپ چیست؟ چرا باید از دوزینگ پمپ استفاده کنیم؟ -پمپ های سولنوئیدی - پمپ های موتوری - پمپ های پروسس پمپ های سولنوئیدی: این پمپ ها دارای مگنت می باشند. با ورود جریان برق، این مگنت دارای بار الکتریکی شده و توسط میدان مغناطیسی بوجود آمده شفت فلزی را به حرکت در می آورد و با قطع و وصل شدن جریان، شفت با یک فنر به عقب رانده می شود. این شفت متصل به دیافراگم یا پیستون بوده و به این روش عملیات مکش و تزریق انجام می گردد. پمپ های موتوری: در این دسته از پمپ ها نیرو توسط یک الکتروموتور به قسمت جعبه دنده منتقل شده و توسط یک شفت متصل به دیافراگم با پیستون عمل رفت و برگشت و در نهایت دوزینگ انجام می شود. پمپ های پروسس: این مجموعه شامل دسته ‌ای از پمپ ‌ها می ‌باشد که ظرفیت ‌های دوزینگ بالا و یا فشارهای بالا را تأمین می‌ کند. اغلب پمپ ‌های این مجموعه بر اساس api675 طراحی شده ‌اند و قابلیت کارکرد در شرایط انفجاری را نیز دارند. پمپ هاي نوع جابجائي مثبت: پمپ هاي نوع جابجائي مثبت به پمپ هائي اطلاق مي شـود كـه درهركـورس كـاري كـه انجـام مـي دهنـد مقدارمشخصي ازمايع راپمپاژ مي كنندومقدارمايع پمپاژ شده رابطه مستقيم با تعداد كورس هاي انجام شـده دارد.دراين نوع پمپ هااگرشيرمسيرخروجي انها بسته شودكاركردن پمـپ باعـث افـزايش فشـاربيش ازحـد خروجي ونهايتا شكسته شدن وتركيدن بدنه پمپ و لوله ها مي شود. اين نوع پمپ ها به دودسته اصلي طبقه بندي مي شوند: الف- پمپ هاي رفت وبرگشتي ب- پمپ هاي دوار پمپ هاي رفت وبرگشتي: عمليات پمپاژ دراين نوع پمپ ها با استفاده ازاختلاف فشارايجاد شده دراثرتغيير حجم ناشـي ازحركـت رفـت وبرگشتي مكانيزم پمپ انجام مي شودكه باتوجه به ماهيت سـاختماني ايـن نـوع پمـپ هـا درصـورت تـامين قدرت مورد نيازبراي پمپ ودارابودن مقاومت كافي بدنه فشار پمپ راتابي نهايت مي توان افـزايش دادكـه يكي ازمحاسن مهم اين پمپ ها بشمارمي ايدولي ازطرف ديگردرصـورتي كـه جلـوي مسـيرخروجي انهابسـته شودافزايش فشارحاصله مـي توانـد باعـث تركيـدن بدنـه پمـپ وايجادخسـارت هـاي سـنگين جـاني ومـالي شود.همچنين باتوجه به نوساني بودن فشارهاي ورودي وخروجي اين پمپ هانيازبـه ظـروف متعـادل كننـده فشار Dampener دارند تافشارهاي نوساني رابه فشارهاي خطي تبديل كندبعلاوه اين كه نسبت به انواع پمـپ هاي ديگرنياز به قطعات اضافي ديگـري مثـل شـيرهاي داخلـي وشـيرهاي اطمينـان Safety valveدرقسـمت خروجي پمپ وطراحي مسيرهاي كنارگذر By passبراي مسائل عملياتي مثل تغييرفلـووراه انـدازي وبسـتن پمپ لازم مي باشد. لازم به توضيح است كه دراكثرطراحي ها براي متعادل كردن فشارخروجي پمپ ازمحفظه هائي بـه نـام Air Chamberودربعضي ديگرازDampener استفاده مي شودكه اصول كار ان ها با هم متفاوت است ولي همه انهـا روي لاين هاي خروجي وورودي پمپ نصب مي شو ند .اصول كارانها به اين صورت است كه موقعي كه مـايع ازپمپ خارج مي شودمقداري ازمايع دراين كپسول ها ذخيره مي شـودوباعث فشـرده كـردن هـواي حـبس شده دران مي شود وباعث مي شودضربات ناشي ازافزايش فشاربه هواي داخل محفظه منتقل شـودو باعـث يكنواخت شدن جريان خروجي پمپ وكاهش لرزش وارتعاشات هم چنين ازانتقال لـرزش پمـپ روي سيسـتم لوله كشي ممانعت مي شود. پمپ هاي رفت وبرگشتي در سه دسته كلي زيرطبقه بندي مي شوند: ۱ -پمپ هاي پيستونيPump Piston ۲ -پمپ هاي پلانجريPump Plunger ۳ -پمپ هاي ديافراگميPump Diaphragm پمپ هاي رفت وبرگشتي پيستونيPump Piston اصول كار يك پمپ رفت و برگشتي پيستوني مبتني بر حركت رفت و برگشتي پيستون درداخل سيلندر است. اين پمپ ها متناسب با سيستم مكانيكي محرك پيستون تعداد و طرز قرار گرفتن سيلندرها سيستم سوپاپ ها و ... به انواع مختلفي دسته بندي مي شوند. دراين نوع پمپ هاوقتي پيستون درحالت مكش است دراثرافزايش حجم درداخل سيلندرخلا ايجادمي شود(كاهش فشار)وباعث ورودمايع ازطريق شيرورودي به سيلندرمي شود(البته دراين حالت به علت بالابودن فشارلاين خروجي واعمال ان روي ولوخروجي شيرخروجي بسته است)ووقتي كه پيستون درجهت تراكم حركت مي كند باعث بالارفتن فشاردرسيلندرمي شود(وموجب بسته شدن ولو ورودي پمپ مي شود)ودراثربالاتررفتن فشار سيلندر شير خروجي بازمي شودوسيال داخل سيلندربه طرف لوله خروجي هدايت مي شودكه پي درپي انجام شدن اين عمل باعث پمپاژمايع مي گردد. از ويژگيهاي عمومي پمپ هاي رفت و برگشتي علاوه بر صفت جابجائي مثبت ، تناسب مستقيم مقدار جريان خروجي آنها با حجم جابجائي و سرعت خطي پيستون است . همچنين كلرنس بين پيستون وسيلندرمعمولابسياركم است تاازبرگشت مايع ازقسمت هاي اطراف پيستون درجهت عكس(نشتي داخلي) كه باعث كم شدن بازدهي پمپ مي شود ممانعت شود. البته درپمپ هاي باسايز بالاتوسط پيستون رينگ ها اين عمل انجام مي شود. براي پمپ هاي رفت و برگشتي دو محدودة كاري وجود دارد: ۱ -حداكثر فشار كاري طراحي ٢ –حداكثر دور مجاز ظرفيت اسمي اين پمپ ها عبارتست از حاصل ضرب اندازه (حجم جابجائي) در سرعت پمپ ( تعداد كورس دردقيقه) . اگرازنظرتوان ورودي كمبودي وجودنداشته نباشدودستگاه گرداننده بتواندان راتامين كند فشار توليدي مي تواند به حد خطرناكي افزايش پيداكند. مقدار حداكثرمجاز فشار كاري طراحي پمپ را مقاومت مكانيكي اجزا پمپ در مقابل فشار داخلـي تعيـين مـي كنند ولي درعين حال حداكثر سرعت خطي مجاز پيستون ،كار رضايتبخش سوپاپها و حداقل زمان كافي بـراي پر شدن سيلندر از مايع وضعيت كاردهي پمپ ،را مشخص مي كند . سرعت خطي پيستون بطور غير مستقيم روي مقدار فلوي پمپ موثر است از اين رو در مواقعي كه سـرعت كاري پمپ زياد باشد (تعداددوردردقيقه) ممكن است لازم باشد مقدار جابجايي Strokeپمـپ كـم شـود كـه اينكار سبب كاهش ظرفيت (فلو ) پمپ مي شود .هر چه غلظت (لزجت) مايع پمپ شونده بيشتر باشد ، براي پر شدن سيلندر از مايع به زمان بيشتري نياز است بدون آنكه مسئله جدايي جريان و يا كانالي شـدن جريـان بوجود ايد و در نتيجه بايد دور پمپ كمتر شود . ساختمان پمپ هاي رفت وبرگشتي ازقطعات اصلي زيرتشكيل شده اند: -1سيلندركه محل قرارگيري پيستون است. ۲ -پيستون به عنوان عامل حركت وتغييرحجم سيلندر. ۳- رينگ هاي پيستون براي اب بندي فاصله بين پيستون وجداره سيلندر -4ولوهاي ورودي وخروجي به عنوان عامل قطع ووصل كننده جريان مايع هستند. - 5محفظه اب بندي وپكينگ براي ممانعت ازنشت مايع داخل پمپ بطرف بيرون. -6سيستم روغنكاري پكينگ ها(همراه بامكانيزم ان)جهت روغنكاري پكينگ ها. ۷ -كراس هد كه وظيفه ان كنترل كردن حركت هاي جانبي پيستون است . ۸-مكانيزم تبديل حركت دوراني به حركت رفت وبرگشتي.شامل: الف ميل لنگ ب-ياتاقان هاي ثابت ومتحرك ج-دسته شاتون د-چرخ دنده هاي كاهش دهنده دور ۹-سيستم روغنكاري قسمت هاي متحرك مشخصه هاي كاري پمپ هاي پيستوني نقطه كاري واقعي اين پمپ ها رابا تغييردادن قدرت (توان ) ورودي ، راندمان و درجه حرارت مايع مي تـوان تغيير داد. در اين پمپ ها ابتدا با افزايش هد (فشار خروجي ) راندمان با شيب تندي صعود مي كنـد و سـپس تقريبًا ثابت مي ماند . به اين ترتيب وقتي نقطه كاري در محدودة تغييـرات هـد و ظرفيـت جابجـا مـي شـود راندمان تغيير چنداني نمي كند (براي سرعتهاي مختلف ) البته بايد در نظر داشت كـه بـا تغييـر طـرح پمـپ راندمان به نحو موثري تغيير خواهدكرد . از آنجائي كه توان مصرفي تقريبًا ب ا فشار توليـدي پمـپ متناسـب است گاها شرايط اضافه بارLoad Overنيز مي تواند براي اين پمپ ها بوجود آيد. با توجه به نكته فوق مقدار جريان خروجي پمپ را نبايد بابازوبسته نمودن ولوهاي تعبيه شده در خروجي ياورودي پمپ تغييـرداد زيـرا علاوه برخطرات ناشي ازافزايش فشارباعث افزايش توان ياامپرمصرفي نيزمي شود. درزيرمنحني مشخصه اين نوع پمپ هااورده شده است. براي تغيير مقدار فلوازروش هاي زيراستفاده مي شود: روش هاي كنترل فلوي پمپ هاي رفت وبرگشتي ۱- بــاكم وزيــاد كــردن دورسيســتم گرداننــده كــه درعمــل بــه دليــل ثابــت بــودن دورالكتروموتورهــا كمترمورداستفاده واقع مي شود. ۲-تغييرمقدار حجم جابجائي پيستون(تغييردادن كورس پيستون) كه بااستفاده ازمكانيزم هـاي مخصوصـي كـه شامل چرخ دنده و.....است انجام مي شود. پمپ هاي نوع پلانجريPump Plunger ساختمان واصول كارپمپ هاي پلانجري با پمپ ه اي پيستوني دقيقا يكسان است وتفـاوت انهادرابعـاد پيسـتون هاوپلانجرهاست . طول پلانجرها نسبت به قطرشان بيشتراست ومعمولا براي كارهاي ظريف ودرجاهائي كـه كنترل شديدي ازنظرمقدارفلوي مايع پمپ شونده بخصوص درحجم هاي كم مورد نيازباشد .كـاربردفراواني دارند ومعمولا براي فلوهاي پايين وفشارهاي بالابكارمي روند وموارداستفاده انها براي تزريق مـواد شـيميائي وهمچنين به عنوان پمپ هاي روغنكاري قطـره اي بـراي روغنكـاري پيسـتون رينـگ هاوپكينـگ رينـگ هـاي كمپرسورها وپمپ هاي رفت وبرگشتي است .وحسن انها به قابـل انـدازه گيـري بـودن وتغييرميـزان فلـوي انهاست كه با تغييردادن كورس پلانجرعملي مي شود. در اين نوع پمپ ها با توجه به زيادبودن طول پلانجرها ونهايتـا زيـادبودن سـطح تماسـي پلانجروسـيلندرمثل پمپ هاي پيستوني نيازي به اب بندي داخلي (پيستون رينگ)ندارند. در صفحه بعد شمائي از يك عدد پمپ قطره اي نوع پلانجري رفت و ب رگشتي نشان داده شده است . حركت پلانجر به سمت بالابراي حالت تراكم توسط ميل بادامكي كه باميل لنـگ حركـت مـي كنـدانجام مـي شـودو توسط فنرپلانجر به سمت پايين حركت مي كندتاعمل مكش انجام شود . قطعات اصلي اين پمپ ها شامل: ۱ -پلانجروسيلندر. ۲ -شير يك طرفهValve Check ورودي. ۳ -شيريك طرفه خروجي ۴ -لوله ورودي وصافي. ۵ -سيستم تحريك كننده پلانجروفنربرگرداننده. ۶ -درپوش شيشه اي همراه باپيچ هواگيري واورينگ ها. ۷ -مكانيزم تغييركورس پلانجر. ۸ -Glass Sightنشان دهنده روغن. ۹ -بدنه پمپ. لازم به توضيح است كه فشارخروجي اين نوع پمپ هارافشارسيستمي كه خروجي پمپ بـه ان متصـل شـده است تعيين مي كند .وبدنـه هـاي انهـاطوري طراحـي شـده اسـت كـه قادربـه تحمـل فشـارهاي بالاتاچنـدين هزارپوندبراينچ مربع راداشته باشند. پمپهاي ديافراگميPump Diaphragm پمپ هاي ديافراگمي جزگروه پمپ هاي رفت و بر گشتي هستند كه المان پمپ را يك ديافراگم قابل ارتجـاع تشكيل مي دهد .اين پمپ هاازلحاظ اصول كاربسيار مشابه پمپ هاي نوع پيستوني يا پلانجري مـي باشـندبااين تفاوت كه درپمپ هاي پيستوني حركت پيستون ياپلانجرمستقيماباعث جابجاشدن مايع مي شودولي در پمـپ هاي نوع ديافراگمي حركـت رفـت وبرگشـتي روي ديـافراگم اعمـال مـي شـودوانقبا ض وانبسـاط ان باعـث تغييرحجم داخل پمپ وورودوخروج مايع مي شود. ديافراگم ها بسته به طراحـي پمـپ براسـاس فشـاردرجه حـرارت و ..... ازجـنس هـاي مختلفـي نظيرلاسـتيك فلزوياپلاستيك هاي مخصوصي ساخته مي شوند. محاسن پمپ ها ي ديافراگمي ۱ -مهمترين حسن اين پمپ هاعدم تماس بين مايع پمپ شونده باقطعات پمپ است كه عاملي حيـاتي ومهـم براي پمپاژ موادسمي وخطرناك بشمارمي ايد. ۲ -از ويژگيهاي بارز پمپ ديافراگمي آن است كه تنها ديافراگم و مجاري ورودي و خروجـي پمـپ بـا مـايع پمپ شونده در تماس است. ۳ -اين پمپ هانيازبه اب بندي ندارند ومي توان ادعا كرد كه نشتي اين گونه پمپ ها صددرصدصفراست ظرفيت اينگونه پمپ ها با قطر ديافراگم ، ميزان حركت ديافراگم (كورس حركـت) و تعـداد تكـرار حركـت رفت و بر گشتي در واحد زمان ( سرعت حركت) نسبت مستقيم دارد . از آنجـائي كـه مقـدار حركـت قابـل دستيابي ديافراگم محدوداست وبطور قابل ملاحظه اي قطران كمتر از قطر ديـافراگم پمـپ اسـت ، حـداكثر ظرفيت پمپ( با قطر ديافراگم ثابت )عملآ به حداكثر سرعت رفت و برگشت ديافراگم كه معمولآ كم اسـت بستگي خواهد داشت.در ساختمان اين پمپ ها شيرهاي ورودي و خروجـي كـه معمـولآاز نـوع Valve Ball ساده و يا شيرهاي مخروطي (با سوزن مخروطي) است بكاررفته است كه البته براي پمپهاي بزرگ شـيرهاي ديسكي مناسب تراست. همانگونه كه قبلآ اشاره شد بـا تنظـيم ميـزان كـورس يـا حركـت ديـافراگم كـه درپمـپ هـاي نـوع عملگـر هيدروليكي باكم وزيادكردن فشارروغن زيـر ديـافراگم انجـام مـي شـود و يـا سـرعت پمـپ (تعـدادكورس درواحدزمان) و يا هر دو مي توان ظرفيت ايـن پمـپ هـا را تغييـر داد . در صـورت لـزوم مـي تـوان از دو ديافراگم متوالي كه روي هم قرارمي گيرند استفاده كرد كه در صورت پاره شدن يكي از آنها ديگري جلوي نشتي مايع را بگيرد. انواع پمپهاي ديافراگمي عبارتند از: ۱پمپ ديافراگمي مكانيكي كه در آن ديافاگم به يك مكانيزم رفت وبرگشتي مكانيكي مثل ميل بادامك خـارج ازمركز ياحركت شيطانك كه حركت نوساني يا رفت و برگشتي را به آن انتقال مـي دهـد مـرت بط اسـت كـه نمونه كاربردي ان پمپ هاي بنزين اتومبيل ياسيفون است. مقدمات لازم براي راه اندازي پمپ هاي رفت وبرگشتي ۱-چك كردن سطح روغن داخل محفظه روغن. ۲-گرم كردن يكنواخت پمپ درصورت لزوم. ۳-هواگيري پمپ . ۴-بازكردن مسيرهاي اب خنك كننده درصورت وجود. ۵-درسرويس قراردادن سيستم روغنكاري مركزي درصورت وجود. ۶-چك كردن جهت چرخش الكتروموتور. ۷-اطمينان ازروان چرخيدن وگيرنداشتن پمپ ۸-چك كردن كليه قسمت ها ازنظرنشتي. ۹-اطمينان كامل ازروان بودن ولوهاي ورودي خروجي ومسيركنارگذر. مراحل راه اندازي پمپ هاي رفت وبرگشتي براي راه اندازي اين نوع پمپ ها مراحل زير بايدانجام شود: ۱--بازنمودن مسيركنارگذر. ۲-بازكردن ولو ورودي پمپ. ۲ -بازنمودن ولوخروجي درصورتي كه روي مسيرخروجي شيريك طرفه يا چك ولو نصب شده باشد ۳-بستن ولومسيرخروجي پمپ درصورتي كه شيريك طرفه نصب نشده باشدوفشارپشت پمپ بالاباشد. ۴-اماده سازي وراه اندازي سيستم گرداننده . ۵ -بستن تدريجي ولومسيركنارگذر(درصورتي كه ولوخروجي بازباشد( مراحل ازسرويس خارج كردن پمپ هاي رفت وبرگشتي ۱ -بازكردن تدريجي مسيركنارگذر. ۲ -بستن تدريجي ولوخروجي. ۳-ازسرويس خارج نمودن دستگاه گرداننده چك هاي روتين پمپ هاي رفت وبرگشتي ۱-چك كردن فشارهاي ورودي وخروجي. ۲-چك كردن ميزان امپر الكتروموتور. ۳-چك كردن نشتي هاي روغن ومايع پمپ شونده. ۴-چك كردن مقدارلرزش وسروصداي غيرعادي. ۵-چك كردن دماي ياتاقان هاو... ۶ -چك كردن سطح روغن محفظه روغن. ۷-چك كردن مقدارفلوي پمپ. معايب روتين پمپ هاي رفت وبرگشتي ۱-خرابي شيرهاي يك طرفه داخلي. ۲-متناسب نبودن كورس پلانجرياديافراگ ۳-زيادبودن كلرنس هاي داخلي. ۴-اشكال درمكانيزم تبديل حركت دوراني به رفت وبرگشتي راه هاي اصلاح مشكل چرخش روغن شامل: ۱ -تغيير درجه حرارت روغن ۲-تغييردادن نوع روغن ۳-تغييردادن كلرنس يا تاقان ۴ -تغييردادن فشار روغن ۵ –تغيير نوع ياتاقان انرژي فشاري:هدانرژي فشار:فشار چسیت؟ فشارعبارتست ازمقدارنيروئي كه توسط سيال برواحد سطح اعمال مي كند كه مقـداراين نيرودرتمـام جهـات يكسان است ومي توان ان رابرحسب ارتفاع ستوني ازمايع تعريف كرد. مقداران براي يك سيستم لوله كشي توسط فشارسنج ها اندازه گيري مي شود ولي براي اندازه گيـري دقيـق تر مي توان بااستفاده ازيك پيتوت تيوب كه سيال بادانسيته مناسبي دران ريختـه شـده اسـت (بيشترازدانسـيته مايع داخل لوله )بصورت زير ان را اندازه گيري كردكه ميزان اختلاف ارتفاع بين لوله ها مبـين هدفشار اسـت كه برحسب واحداندازه گيـري (ميليمتريـا......)ارتفـاع سـتون مـايع اسـت بطورمثـال ده سانتيمترسـتون جيـوه يا....است مسائلي كه باعث كاويتاسيون مي شوند: ١-افت فشاربيش از حد در قسمت ورودي پمپ به دليل گرفتگي صافي و لوله هـا و.... كـه باعـث تبخ يـر مايع در اين ناحيه مي شود و شرايط رابراي تبخيروتشكيل حباب زياد مي كند. ٢- كار كردن پمپ درشرا يط غير طراحي ( فلوي بيش از حد ) به دليل بالا رفتن دور پمپ ويا افزايش بـيش از حد قطر پروانه كه باعث افزايش فلوو زياد شدن سرعت مايع در قسـمت ورودي پمـپ ونهايتـا كـاهش فشاردرورودي آن مي شود. ٣-بالا رفتن دماي مايع پمپ كه باعث بالا رفتن فشار بخار مايع مي شـود(زودترتبخيرشـدن مـايع درورودي پمپ) و شرايط را براي كاويتاسيون بوجود مي اورد ٤-زياد شدن ارتفاع مكش پمپ ها. ٥-تغيير مايع پمپ شونده به دليل تغييرات شرايط عملياتي (پمپاژ مايعات سبك تر) وظايف اصلي ياتاقان ها شامل ۱ -كنترل كردن وجذب وانتقال نيروهاي شعاعي ۲ -كنترل كردن وجذب وانتقال نيروهاي محوري ۳ -كاهش اصطكاك ۴ -قراردادن محوردريك موقيت مناسب عوامل كاهشدهنده طول عمربال برينگ ها ۱-مسائل ومشكلات ناشي ازنصب ۲-عدم هم محوري ۳-باربيش ازحدروي برينگ ۴-گرماي بيش ازحد ۵-روغن نامناسب ۶-روغنكاري ناقص ۷-مناسب نبودن برينگ براي ان شرايط(طراحي غلط) ۸-كثيف بودن روغن ۹-ارتعاشات بيش ازحدمحور ۱۰-مسائل ناشي ازحمل ونقل مسائلي كه باعث كم شدن فلو میشود: ۱-هواگيري نشدن كامل پمپ ۲-پائين بودن سرعت گرداننده . ۳-بالا بودن بيش از حد فشار خروجي .۴ -نشتي هاي داخلي . و... دوزینگ پمپ چیست؟ دوزینگ پمپ (Dosing Pump) یا پمپ اندازه گیر چیست؟ دوزینگ پمپ یا به عبارت دیگر مترینگ پمپ ، پمپ هایی هستند که مقدار یا دوز مشخصی را از یک سیال پمپاژ یا به معنای دیگر تزریق می کنند .این پمپ ها در دو نوع پیستونی و دوزینگ پمپ دیافراگمی عرضه می گردد. کاربرد دوزینگ پمپ از دوزینگ برای کلرزنی و تزریق اسید و قلیا و در کل تزریق مقدار مشخصی از سیال به مخازن و استخر ها یا به لوله های تحت فشار استفاده می شود . فشار دوزینگ پمپ به اتمسفر به وسیله ی متر آب یا بار تعیین می شود . ویسکوزیته ماده تزریقی در انتخاب دوزینگ پمپ تاثیرگزار است . دبی دوزینگ پمپ به صورت دستی یا اتوماتیک تنظیم می شود و با توجه به کاربری مترینگ پمپ ها نیازی به دبی زیاد نیست. معمولا محدوده دبی دوزینگ ها بین ۱ لیتر در دقیقه تا ۱۰۰۰۰ لیتر در دقیقه و فشار کاری بین ۱۰ با تا ۲۰۰۰ بار است . دوزینگ ها دارای دقت هستند که این عدد توسط کارخانه سازنده بر روی دستگاه نوشته می شود عموما دوزینگ پمپ ها دارای دقت ۱ درصد می باشند. کاربرد های دوزینگ را در زیر مشاهده می کنید • تزریق اسید برای ثبات pH • تزریق الکل به بنزین • تزریق ماده سفید کننده به خمیر کاغذ • افزودن کامپوننت ها به دارو • تزریق کلر و مواد شیمیایی در سیستم های تصفیه آب به عنوان دوزینگ کلر • تزریق مواد شیمیایی در گندزدایی آب • تزریق پلی فسفات برای سختی گیری آب • تزریق اسیدها و موتد قلیایی جهت کنترل PH • تزریق کنستانتره به نوشدنی ها • تزریق ماده اسانس در نوشابه ها کاربرد دوزینگ در صنعت نیشکر شستشو و تمیزکاری با اسید یا اسیدشویی کلرزنی و کنتلر pH جهت تصفیه آب و فاضلاب کارخانه تزریق سودسوز آور برای شستشو و تمیزکاری دستگاه از شربت ها بخشی از دوزینگ پمپ با ماده شیمیایی در تماس است ، آن را به اصطلاح هد مینامیم این قطعه اغلب با مواد ضد خوردگی ساخته شده است جنس های رایج هد پمپ عبارت اند از Poly Propylene پلی پروپیلن این ماده بسیار اقتصادی بوده و برای اکثر مواد با خورندگی کم استفاده می شود PVC پی وی سی این ماده در مقایسه با پلی پروپیلن تقریبا مشابه عمل کرده و با توجه به داشتن کلر در ساختار آن، با کلر سازگار می باشد بنابراین برای سیال هایی که درصد بالایی کلر دارند مناسب تر است PVDF پی وی دی اف این ماده تقریبا با تمام مواد شیمیایی سازگاری خوبی دارد همچنین تحمل فشار بیشتر نسبت به دو جنس قبل، از ویژگی های بارز آن است Stainless Steel فولاد ضد زنگ این ماده مقاوم به ضربه است و انتخاب آن باعث جلوگیری از آسیب دیدن هد پمپ در اثر خطاهای انسانی می شو همچنین با بسیاری از مواد سازگاری برقرار می کند Hastelloy C هستلوی سوپرآلیاژی با پایه نیکل است که سازگاری بالایی با انواع اسیدها و مواد خورنده دارد. در محلی از این ماده استفاده می شود که فشار بالا ، اجازه ی استفاده از PVDF را نمی دهد و خورندگی SS نسبت به ماده شیمیایی وجود دارد. هستلوی از عناصر نیکل، کروم و مولیبدن تشکیل شده است و نسبت به خوردگی شدیدا مقاوم است.زیرا وجود مولیبدن که دارای مقاومت مکانیکی و حرارتی بالاتری نسبت به سایر سوپرآلیاژهای پایه نیکل در آن استفاده شده است تفلون خالص PTFE : مزیت های تفلون خالص عبارت است از مقاومت سایشی بالا پایداری حرارتی بسیار بالا دارای کمترین مقدار شناخته شده اصطکاک سطح خواص غیر چسبندگی بسیار عالی دارای بالاترین مقاومت در برابر مواد شیمیایی در بین همه پلیمرها دوزینگ پمپ ها در مدل های مختلف تقسیم بندی شده و به طور کلی محدوده ظرفیت ۰٫۰۶ تا ۱۰۰۰۰۰ لیتر بر ساعت را تا فشارهای بالاتر از ۳۰۰۰ بار پوشش می دهند. به طور کلی تقسیم بندی زیر برای انواع پمپ های دوزینگ انجام شده است: دوزینگ پمپ سولنوئیدی این دوزینگ پمپ ها بسیار ارزان و مقرون بصرفه بوده همچنین آی پی بالاتری دارند و معمولا با آی پی ۶۵ ارائه می شوند. تکنولوژی های جدید بخوبی در پمپ های تزریق مگنتی آداپته شده اند سیستم های تزریق یکنواخت و طولانی با مکش سریع و سیستم های هوشمند نسبت به پارگی و بروز مشکل در خط مکش و تزریق از جمله این قابلیت ها است. این پمپ ها دارای مگنت می باشند. با ورود جریان برق، این مگنت دارای بار الکتریکی شده و توسط میدان مغناطیسی بوجود آمده شفت فلزی را به حرکت در می آورد و با قطع و وصل شدن جریان، شفت با یک فنر به عقب رانده می شود. این شفت متصل به دیافراگم یا پیستون بوده و به این روش عملیات مکش و تزریق انجام می گردد. دوزینگ پمپ سلنوئیدی حجم تزریقی کمتری دارد و کاربری و هوش بهتری نسبت به پمپ دوزینگ موتوری دارد.دوزینگ پمپ سلنوئیدی دارای مگنت می باشند. با ورود جریان برق، این مگنت دارای بار الکتریکی شده و توسط میدان مغناطیسی بوجود آمده شفت فلزی را به حرکت در می آورد و با قطع و وصل شدن جریان، شفت با یک فنر به عقب رانده می شود. این شفت متصل به دیافراگم یا پیستون بوده و به این روش عملیات مکش و تزریق انجام می گردد. دوزینگ پمپ موتوری برای ظرفیت های بالای دبی و/ یا فشار از دوزینگ پمپ موتوری استفاده می شود. یکی از مزیت های الکتروموتور نسبت به مگنت ایجاد صدای کمتر و جریان یکنواخت است. این پمپ ها برای همه نوع تزریق مواد شیمیایی در هر دما و هر فشار و شرایط جوی(خطرناک و انفجاری) پمپ مناسب خود را دارند. در این دسته از پمپ ها نیرو توسط یک الکتروموتور به قسمت جعبه دنده منتقل شده و توسط یک شفت متصل به دیافراگم با پیستون عمل رفت و برگشت و در نهایت دوزینگ انجام می شود. دوزینگ پمپ پروسس این مجموعه شامل دسته ‌ای از پمپ ‌ها می ‌باشد که ظرفیت ‌های دوزینگ بالا و یا فشارهای بالا را تأمین می‌ کند. اغلب پمپ ‌های این مجموعه بر اساس API675 طراحی شده ‌اند و قابلیت کارکرد در شرایط انفجاری را نیز دارند. دوزینگ پمپ برای صنایع بالادستی و صنایع پایین دستی تولید میشود.